Lưu ý nhất định phải nhớ khi sơ cứu tại chỗ người bị đột quỵ

Với người bị đột quỵ (tai biến mạch máu não), ngoài việc được cấp cứu sớm tại các cơ sở y tế, thì sơ cứu tại chỗ cũng rất quan trọng. Sơ cứu đúng cách giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh trong lúc người bệnh chưa nhận được sự hỗ trợ y tế từ bác sĩ cấp cứu.
Tóm tắt nội dung
Lưu ý nhất định phải nhớ khi sơ cứu tại chỗ người bị đột quỵ
Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nguyễn Thái Trí - Trưởng Khoa Hồi sức Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Với người bị đột quỵ (tai biến mạch máu não), ngoài việc được cấp cứu sớm tại các cơ sở y tế, thì sơ cứu tại chỗ cũng rất quan trọng. Sơ cứu đúng cách giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh trong lúc người bệnh chưa nhận được sự hỗ trợ y tế từ bác sĩ cấp cứu.
1. Đột quỵ (Tai biến mạch máu não) là gì?
Đột quỵ (Tai biến mạch máu não) được chia làm 2 loại, phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:
• Xuất huyết não: Xảy ra khi mạch máu bị vỡ, máu thoát khỏi thành mạch chảy vào nhu mô não, khoang dưới nhện, và não thất...
• Nhồi máu não hoặc thiếu máu não cục bộ (nhũn não): Xảy ra khi một nhánh mạch bị tắc nghẽn, tại nhánh đó bị thiếu máu và gây hoại tử.
Trong vòng vài phút, nếu không có các biện pháp tái lập tuần hoàn não để cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác (qua đường máu) cho các tế bào não, chúng sẽ bắt đầu chết (trung bình 1,9 triệu nơ-ron bị chết/phút) và tiếp diễn liên tục trong vài giờ.
Đột quỵ là trường hợp cần được cấp cứu càng nhanh càng tốt – điều trị càng sớm, càng giảm thiểu tổn thương não. Đối với bệnh nhân đột quỵ não do huyết khối, việc điều trị phải được tiến hành trong vòng 1 giờ đầu tiên.
2. Hai quy tắc nhận biết đột quỵ sớm
Đột quỵ có thể được nhận biết sớm bằng Quy Tắc FAST hoặc BEFAST:
Quy tắc BEFAST
3. Biến chứng nguy hiểm
Tùy thuộc vào mức độ và vùng não bị tổn thương, người bệnh có thể gặp các di chứng ở các mức độ khác nhau:
Liệt nửa người hoặc các chi làm cho người bệnh gặp nhiều khó khăn trong vận động
Rối loạn nhận thức: hay quên, không tỉnh táo, sa sút trí tuệ
Rối loạn ngôn ngữ: khó biểu đạt được suy nghĩ thành lời nói, nói ngọng, nói lắp, âm điệu và ngữ điệu biến đổi
Rối loạn thị giác: mắt mờ một bên hoặc cả hai bên. Nặng hơn, người bệnh có thể mù một phần hoặc toàn bộ
Rối loạn cơ tròn: Tiểu khó, bí tiểu, đại tiểu tiện không tự chủ.
Những biến chứng nguy hiểm sau đột quỵ đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và phí tổn tài chính cho người bệnh, gia đình và xã hội.
4. Sơ cứu bệnh nhân đột quỵ
LƯU Ý ĐẶC BIỆT: Cần gọi người trợ giúp và ngay lập tức gọi xe cấp cứu. Trong thời gian chờ hỗ trợ, cần theo dõi chặt chẽ để kịp thời phát hiện các thay đổi bất thường về tình trạng của người bệnh. Nếu có bất cứ dấu hiệu suy giảm ý thức nào, hoặc bệnh nhân có dấu hiệu nôn mửa, cần đặt bệnh nhân sang tư thế nằm nghiêng an toàn.
Tư thế nằm nghiêng an toàn (hay còn gọi là tư thế hồi sức cấp cứu) là tư thế nhằm bảo vệ đường thở của bệnh nhân, cũng lựa chọn tốt nhất trong việc đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Ở người bệnh hôn mê, khi nằm ngửa, lưỡi sẽ bị tụt xuống họng, gây cản trở, bít tắc đường thở. Nếu bệnh nhân nôn trong khi đang nằm ngửa và ý thức không hoàn toàn tỉnh táo, sẽ dễ dàng hít phải các chất nôn vào phổi, gây tắc đường thở hoặc suy hô hấp, rất nguy hiểm. Do đó cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng về một bên để các chất nôn dễ dàng thoát ra ngoài.
Cách đặt bệnh nhân về tư thế nằm nghiêng an toàn
Nếu bệnh nhân bất tỉnh hoặc lơ mơ nhưng còn thở bình thường: Nên đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng an toàn hoặc nằm ngửa, nhưng cần theo dõi kỹ. Nếu bệnh nhân nôn mửa, cần chuyển ngay bệnh nhân sang tư thế nằm nghiêng, tránh sặc chất nôn vào đường hô hấp. Lập tức gọi cấp cứu, đưa người bệnh tới bệnh viện
Nếu bệnh nhân còn tỉnh:
Hỗ trợ bệnh nhân nằm ở một tư thế thoải mái nhất và theo dõi phản ứng của bệnh nhân.
Lập tức gọi cấp cứu, đưa người bệnh tới bệnh viện.
Khi thực hiện sơ cứu đột quỵ tại chỗ thì tuyệt đối không cho bệnh nhân sử dụng thuốc hay ăn uống bất cứ thứ gì, không dùng kim chích 10 đầu ngón tay hay chân của người bệnh, không cạo gió.
Tin khác
Bổ sung canxi không đúng cách: Lợi bất cập hại, không chỉ mất tiền mà còn rước hoạ vào thân
22/03/2024Nhiều người có thắc mắc khi bổ sung canxi nên uống trước hay sau bữa ăn, thực tế vấn đề này không đơn giản như vậy. Tác dụng của việc bổ sung canxi không chỉ phụ thuộc vào thời gian uống mà còn ảnh hưởng bởi các yếu tố khác nữa.
Rất nhiều người chưa biết về ngày 15/3
15/03/2024Ngày 15/3 hàng năm được Thủ tướng Chính phủ chọn là "Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam". Thế nhưng, trên thực tế, nhiều người chưa biết về ngày này.
Siêu thị Vitamin nhập khẩu được vinh danh 'Top 100 thương hiệu uy tín quốc gia'
28/12/2023Siêu thị Vitamin nhập khẩu trực thuộc Công ty TNHH Lê Lâm Ngọc là một trong số ít thương hiệu trẻ được vinh danh tại Lễ công bố “Thương hiệu uy tín quốc gia, sản phẩm - dịch vụ vàng vì người tiêu dùng năm 2023” vào ngày 16/12 vừa qua.
6 loại thực phẩm chuyên gia phòng chống ung thư luôn dùng để ngăn ngừa viêm nhiễm
12/12/2023Viêm mãn tính có thể dẫn đến các tình trạng sức khỏe như tiểu đường và bệnh tim. Do đó, muốn ngăn ngừa tình trạng này, bạn nên ăn những thực phẩm dưới đây.
Hoạt chất Hyaluronic acid là gì?
08/11/2023Hyaluronic acid được tìm thấy nhiều ở da, mắt, khớp với nhiều công dụng. Vậy hoạt chất Hyaluronic acid là gì và cần bổ sung cho cơ thể trong những trường hợp nào? Câu hỏi này sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.
Lutein và zeaxanthin – trợ thủ đắc lực tăng cường thị lực cho mắt
23/10/2023Cung cấp đầy đủ các dưỡng chất tốt cho mắt như lutein và zeaxanthin giúp mắt tránh khỏi nguy cơ mắc các bệnh về mắt, cải thiện thị lực rõ rệt và làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên.
Melatonin có công dụng như thế nào với chứng mất ngủ, rối loạn giấc ngủ
21/09/2023Melatonin thường được chỉ định để điều trị rối loạn giấc ngủ, như mất ngủ và mệt mỏi do thay đổi múi giờ khi đi máy bay (jet lag). Không giống như các loại thuốc ngủ khác, người sử dụng sẽ không bị lệ thuộc vào Melatonin.